De watermolenroutes staan online

Martin Beumer van Oet in Twente heeft een aantal auto- en fietsroutes uitgezet met onderweg tijd voor een korte wandeling. Onderweg is het volop genieten van het prachtige Twente. De routes gaan door het kenmerkende coulisselandschap van Oost-Nederland en door het Duitse heuvelgebied. De afwisselende natuur brengt u over essen, langs heidevelden en weilanden en door bossen. De routes gaan langs de tien watermolens van Twente. "Eigenlijk zijn het er negen, maar de watermolen in het Openluchtmuseum in Ootmarsum tel ik ook mee", aldus Beumer. "Twente kent verschillende rivieren en beekjes die zorgen voor het prachtige landschap. De watermolens zijn daarbij een belangrijke bron om de rijkdom van de natuur te behouden.”

De verschillende routes variëren in lengte, ook zijn ze onderling met elkaar te combineren. Zo kunt u bijvoorbeeld stoppen om een korte wandeling te maken over de hei en door natuurgebieden.
De routes voer u langs boerderijen, musea, tuinen, landgoederen en restaurants. Ook is er de mogelijkheid om toeristische pleisterplaatsen aan te doen zodat uw dagje uit in Twente een ware belevenis wordt. Zelfs aan de kinderen is gedacht. De Route Ootmarsum gaat bijvoorbeeld langs een sterrentuin, kinderen vinden dit prachtig. Elke route is anders en verrassend.

Martin Beumer is de initiator van de website www.oetintwente.nl, maakte vele wandelingen en kent Twente en omgeving zeer goed. Door zijn eigen wandelingen bedacht Beumer verschillende routes door Twente. De succesvolle gidsen 'Oet in Twente, tien fietsroutes' en 'Oet in Twente, vijftien wandelroutes' komen ook van zijn hand. "Ik wil aan iedereen laten zien wat voor prachtige natuur en bezienswaardigheden Twente heeft. Je moet niet als een idioot door Twente gaan crossen, maar juist rustig genieten van de natuur”, zegt Beumer.

“Wat leu mött zo nöadig noar ’t boetnlaand, mer ze wett nich woar de Waterstad Almelo lig”

Waterstad Almelo
Almelo ligt in een kom en het hoger gelegen achterland zorgt ervoor dat het overtollig water van deze hoger gelegen zandgronden naar o.a. de lager gelegen gebieden stroomt, zoals Almelo; (watersnoodramp in Almelo in 1946). De Lolee werd verlengd en via Kanaal Almelo-Nordhorn aangesloten op het Lateraalkanaal, ook werden retentievijvers en de nieuwe beek de Doorbraak aangelegd, zodat Almelo minder wateroverlast heeft. Door de vele kanalen (b.v. Kanaal Almelo-Nordhorn) in en rond Almelo en de vele beken (b.v. De Doorbraak) is Almelo ook veel fraaie natuur rijker. Het Overijssels kanaal loopt door tot in het centrum van Almelo!

Almelo heeft 2 kastelen, te weten Huize Almelo en de Havezate Bellinckhof.

Verder heeft Almelo 4 prachtige groene longen:

• De westelijke groene long met o.a. Havezate Bellinckhof met landgoed Vogelsanck en het Beeklustpark.
• De oostelijke groene long met landgoed Huize Almelo, fraai Kasteel en mooi gebied rondom de Gravenallee, de Wateregge.
• De zuidelijke groene long bestaat uit het Nijreesbos en de nieuwe beek de Doorbraak.
• De noordelijke groene long bestaat o.a. uit de Weitemanslanden

Bovenstaande is dan ook de reden geweest om Almelo Waterstad als vertrek-en aankomstpunt te maken van alle routes naar de Watermolens in Twente.

Op bovenstaand kaartje een overzicht van de watermolens in Twente:

S=Waterstad Almelo, het start- en eindpunt van alle routes naar de Watermolens in Twente

1 en 2 Watermolens Bels en Frans in Vasse
3 Oostendorper Watermolen in Haaksbergen
4 Noordmolen in Twickel, Delden
5 Olde Meule in Oele (bij Hengelo)
6 Watermolen Singrave in Denekamp
7 Watermolen Herinckhave in Fleringen
8 Watermolen Den Haller in Diepenheim
9 Watermolen De Mast in Vasse
10 Watermolen Ootmarsum (in het Openluchtmuseum Ootmarsum)

Gemaakt door Kunstenares Anne Wenzel ! De ijsvogels staan op het Marktplein bij de nieuwe Havenkom in Almelo

Almelo is goed op weg als Waterstad van Twente. Het water is terug in de binnenstad en vooral in de zomermaanden is het goed toeven bij de havenkom. De transformatie naar een echte Waterstad is eigenlijk net voorbij de kinderschoenen. Het begin is er en nu is het zaak verder te bouwen. Het gehele plan van Waterstad Almelo loopt in de papieren. De gemeente schat dat de uitvoering van de ambities om de wateren in en om Almelo voor het toerisme verder te ontwikkelen ongeveer 12 miljoen euro gaan kosten.

We zijn de enige stad in Twente met deze water-mogelijkheden. Het water is er. Dat moeten we beter benutten. Opties zijn er zat. De horeca- en toeristenbranche moeten er volop van profiteren. Mensen willen iets beleven. Zitten op een terras is mooi, maar als je nou per bootje naar dat terras kan of je drankje dobberend kan opdrinken, is dat nog fraaier volgens de Almeloërs.

Maar het aller fraaist is middels een fiets-of autoroute in het fraaie Twente te genieten op een terras bij een Watermolen, Kasteel of Pleisterplaats en aan het einde van de route te genieten van een heerlijk diner op een terras in de Waterstad Almelo.

Via het Watermolens in Twente-project van www.oetintwente.nl met de Waterstad Almelo als centrale startplaats van alle routes kost het de gemeente geen “stuver” en iedereen kan genieten tijdens en na de diverse routes van al het moois dat Twente en de Waterstad Almelo ons te bieden heeft.

Een 'goastok' is een prachtig gedraaide wandelstok die zijn gedraaide vorm via een natuurlijke wijze heeft verkregen door een sterke kamperfoeliestengel die een jonge tak heeft omsnoerd; deze stengel groeit naar de zon omhoog.

“Kiek aait noar de zun en de scha blif achter oe!”

Een goastok werd vroeger bij belangrijke hoogtijdagen (zoals bruiloft etc.) veel gebruikt in Twente om de noabers te neugen. De neugers (jongemannen, die mogen uitnodigen voor de bruiloft) hielden een neugersprök (uitnodigings-toespraak) en hadden daarbij een foezelfleske (flesje goedkope jenever) tegen “droge” monden.

‘Goastok met een foezelfleske’ en papieren uitnodiging wordt overhandigd aan de Wethouder, de Heer A. Maathuis!

“Pas op wethouder dat je geen foezelstraank wordt en tegen je vrouw foezelgekuier houdt! “

Neugersprök:

Het is mij een grote eer en een genoegen u te kunnen melden dat ‘Oetintwente’heeft ingestemd met de benoeming van De Heerlijckheid Almelo tot Waterstad Almelo en de ‘geboorte’ van de Waterstad Almelo als vertrekpunt van de Routes Watermolens in Twente!

Gedicht over de Twentsche 'goastok'

Nen steun veur aj wilt goan, (Een steun voor als je wilt wandelen,)
Of aj gevoar van oe of wilt sloan. (of als je het gevaar van je af wilt slaan.)
Al is t’er gineen in weg of steg, (Ook al is er niemand op straat of steeg,)
’t is oen kameroad op oen’n weg. (het is je kameraad op je weg.)

Hee is dreejt en vormt deur ’t leemn, (Hij is gedraaid en gevormd door het leven,)
den vorm hef’n kamperfoelie ‘m gemn (deze vorm heeft hem de kamperfoelie gegeven.)
Zoonder den was den stam stief en recht (Zonder die was deze stok stijf en recht,)
Noe is de vorm deur’n kamperfoelie op’legd (nu is deze vorm hem door de kamperfoelie opgelegd.)

“t is nen spiraal den opwaarts geet, (Het is een spiraal die opwaarts gaat,)
want verget dat bie dissen stok ok neet. (Want vergeet dat bij deze stok ook niet.)

Kiek efkes um meer vaak veuroet (Kijk even achterom maar vaker vooruit,)

Dan komt ’t leemn ’t beste oet! (dan komt het leven het beste uit!)

Ga naar: www.oetintwente.nl en klik dan op Routes Watermolens in Twente!

Foto: Johnny Polman

Op de link ‘Routes Watermolens in Twente’ vinden we:

Bovenaan:

- 10 fietsroutes vanaf de NS-station van de Waterstad Almelo naar de 10 watermolens in Twente, waarbij de langste 3 fietsroutes ook een afkorting hebben; bij elk van deze fietsroute is een routekaart gemaakt!

Onderaan:

- 7 autoroutes vanaf de Lifestyle-Boulevard van de Waterstad Almelo naar de 10 watermolens in Twente; bij elke autoroute is een autoroute-kaart gemaakt en bij elke autoroute zijn een viertal korte wandelingen (van 200 m tot 5 km) gemaakt waaruit u een keuze kunt maken. Ook bij alle wandelroutes zijn wandelroute-kaartjes gemaakt en is een wandelroute-beschrijving gemaakt op de blog.

Alle routes gaan via omwegen over de mooiste paden en wegen en langs de mooiste pleisterplaatsen, Kastelen en musea naar de Watermolens in Twente.

De routes zijn geschikt voor ouderen, gehandicapten, fietsers, autorijders, bezitters van cabrio’s en oldtimers, wandelaars, toeristen en ‘eigenheimers’, voor jong en oud!

Een ieder zoekt van tevoren uit welke routes hij of zij zal gebruiken, je moet een keuze maken anders wordt het veel te veel in één dag!

Alle fiets- en autoroutes starten en eindigen in de Waterstad Almelo!

Lees eerst de inleidingen bij de fiets of autoroutes goed!!

Wat leu bint zo drok met over zichzelf te proaten da’j der nich an toekomt om over oezelf te proaten!

Gedicht:

Bi-j `t goan of stoan (Bij het gaan of staan)

wa-j ok doot, (of wat je ook doet,)

met mie bie de haand (met mij bij de hand)

geet `t oe altied good! (gaat het altijd goed!)

De Brulfte-neugers met goastok door Hendrik Valkenburg (1826-1896)

‘HEANIG AN!’ (‘KALM AAN!’)

Wi-j höast oons – woarhen? (Wij haasten ons-waarvoor?)
en wij-j jacht en wi-j jaagt, (en wij jachten en wij jagen)
wi-j roast langs de stroat (wij scheuren over de straat)
en wi-j stönt en wi-j klaagt, (en wij zeuren en wij klagen)
wi-j zeent slim verdach (we zijn steeds bedacht)
op völ geald in de knip, (op veel geld op de bank)
- “gin tied mear”- (-“geen tijd meer”-)
dat lig oons vuuran op de lip! (dat is de moderne slogan!)

Jongs, nich zo jagen en jachten, (Jongens, niet zo jagen en jachten,)
i-j weet der toch wa van? (jullie weten het toch wel?)
’t leaven dat köj nich oawerdoon, (het leven kun je niet meer overdoen,)
de tied dee geet verdan. (de tijd gaat door.)
Wat wi-j dan nog mear (wat wil je dan nog meer)
as stoet met kees (als brood met kaas)
en greunte met tuffel in’n pot? (en groente met aardappel in de pan?)
A-j’s oavens wier gezoond ’t ber in könt goan, (als je ’s avonds weer gezond in bed ligt,)
dan kom i-j toch niks tekort? (dan kom je toch niets tekort?)

Wi-j vleegt mear verdan, (We hebben ongelooflijke haast)
n wi-j roopt: goat opzied, (en we roepen: ga aan de kant,)
mear ’s oavens vuur dat kekse, (maar ’s avonds voor de TV,)
joa, dan he-w de tied. (Ja, dan hebben we de tijd.)
Wi-j kiekt noar nen film (We kijken naar een film)
met gescheet en geplear, (met veel schieten en vechten,)
of lostert noar ’t nöalen (of luisteren naar de kletspraat)
van nen Hollaansen Heer. (van een “Hollandse Heer”)

Jongs, kom es oet den stool vot, (Mensen kom toch uit die stoel weg,)
kiek woo ’t kotbi-j vergeet, (kijk hoe het gaat in de buurt)
goat kuieren met de noabers, (gaat kuieren -wandelend praten- met de buren.)
in plaats van kuiern oaver’n kuierdroad, (in plaats van te “appen” en te bellen)
as vrea met ow volk (houd vrede met je volk)
en luk proaten van man tot man? (ga leuk met elkaar “ouwehoeren”)
A-j d’r te hoop nog oald bi-j weelt worden, (Als je hoopt nog ouder te willen worden,)
doo ’t dan ‘n luk heaniger an! (doe dan een stuk kalmer an!)

Vrij Uit: De Twentse Almanak 127e jaargang 2006;
vrije vertaling: Martin Beumer uit All’s te hoope, Hennie Hamhuis
Uitgeverij van den Berg Enschede.

”Geluk haank nich of van wat je hebt, mer van wat je bint!”

IJsvogel, net geboren foto J.Polman

De routes zijn verkrijgbaar via de website Oet in Twente. Bij elke route zit een linkje naar de kaart en een linkje naar Martin's blog. Hier staat extra achtergrondinformatie over de vele bezienswaardigheden. Bij de routes zitten toeristische tips, foto’s en Twentse spreuken. Het is wel handig om een beetje Twents te leren, wilt u Twente echt ontdekken: Doe mar kalm an: een haze en een slakke hebt gelieke niejjaor.”

www.oetintwente.nl