Hoe houden we de everzwijnen in toom?

Prins Hendrik heeft heel wat aangericht toen hij dik een eeuw geleden het wilde zwijn terugbracht naar Nederland voor zijn jachtpleziertjes op de Veluwe. Ze bezorgen boeren, burgers en bosbouwers hoofdbrekens, maar niemand wil de schattige wilde varkens nog missen.

Record op de Veluwe, zorg voor de bossen
De jongste cijfers laten zien dat er deze zomer tot wel 10.000 wilde zwijnen in Nederlands grootste natuurgebied de Veluwe rondlopen. Een record. Leuk voor de recreanten, want de kans dat ze een everzwijn of - nog mooier - een zeug met jonge biggen zien, is aanzienlijk. Dat is de mooie kant van het verhaal, maar op verschillende fronten zorgen de zwijnen voor toenemende problemen. Het allergrootste en minst bekende zit ‘m in de forse gevolgen voor de verjonging van het loofbos op de Veluwe. De dieren wroeten, op zoek naar eikels, de humus ondersteboven, waardoor de humuslaag het water niet kan vasthouden. Dat scheelt zo’n 175 kuub per hectare per procent humus. De bomen hebben al elke druppel nodig vanwege de droogte. De zwijnen wroeten meteen de jonge opgroei weg. Wat er dan nog overeind komt, is een prooi voor de edelherten en reeën. Kortom, van verjonging van de bossen met loofbomen komt weinig terecht. Hoe meer wilde varkens, hoe ernstiger de situatie. Dat is nu met de recordaantallen het geval.

“De Veluwe is in gevaar. Vitaal loofbos staat op het spel.” Erik Koffeman secretaris van de Faunabeheereenheid (FBE) Gelderland en van de Stichting Wildaanrijdingen Nederland luidt de noodklok.

“Het gevaar van een besmetting met Afrikaanse varkenspest of klassieke varkenspest door wilde zwijnen wordt onderschat“, waarschuwt bestuurslid Hans van Beuzekom van LTO Nederland. Hij heeft de portefeuille flora en fauna. De overlast die boeren ondervinden door de zwijnen die hun land omwroeten is substantieel, maar de zorg over het binnenslepen van de pest is vele malen groter.

“Wij willen ruimte geven aan wilde dieren en hun natuurlijke gedrag. Daarnaast vinden we het belangrijk dat wilde zwijnen en andere wilde dieren zichtbaar zijn. Bezoekers van onze natuurgebieden vinden dat spannend en aantrekkelijk. Ze vinden ook dat wilde dieren zich zoveel mogelijk zelf moeten redden”, zegt Niels Gilissen, ecoloog bij Natuurmonumenten, dat veel natuur heeft op de Veluwe. Gilissen toont zich terughoudend voor groter afschot nu de aantallen zwijnen flink toenemen.

Faunabeheerders, ecologen, LTO aan het woord. Wat vinden zij? Moet het aantal teruggebracht worden of is de draagkracht in het leefgebied nog groot genoeg? Lees meer in de nieuwe Naober (Lente 2021)